ငယ်ေပါင်းြကီးေဖာ် ြမန်မာစာ - ေမာင်ခင်မင်(ဓနုြဖှူ)

စာ​ေရး​ရာတွင် များ​ေသာအား​ြဖင့်​ စာလံုး​ေပါင်း​သတ်ပံု မှား​ေလ့​ရှိ​ေသာ စာလံုး​များ​မှာ ယပင့်​ နှင့်​ ရရစ် ၊​ တ - သတ် နှင့်​ ပ - သတ် ၊​ န - သတ် နှင့်​ မ - သတ် တို့​ြဖစ်ပါသည်။ မှား​ရသည့်​ အ​ေြကာင်း​ရင်း​မှာ အသံတစ်သံတည်း​ကို စာလံုး​ေပါင်း​ နှစ်မျိုး​ြဖင့်​ ​ေရး​နိုင်သည့်​အတွက် ဘယ်စာလံုး​ေပါင်း​နှင့်​ ​ေရး​ရမည်ကို မမှတ်မိြခင်း​ေြကာင့်​ြဖစ်သည်ဟု ဆိုနိုင်ပါသည်။

စာလံုး​တစ်လံုး​ကို ယပင့်​နှင့်​ေရး​လျှင်လည်း​၊​ ထိုအသံထွက်သည်။ ရရစ်နှင့်​ ​ေရး​လျှင်လည်း​ ထိုအသံထွက်သည်။ ထိုအခါ ဘယ်အဓိပ္ပါယ်ကို ဆိုလိုလျှင် ယပင့်​ရမည်။ ဘယ်အဓိပ္ပါယ်ကို ဆိုလိုလျှင် ရရစ် ရမည် ဟူ၍ ကွဲကွဲြပား​ြပား​ မှတ်သား​ရန် လိုအပ်လာပါသည်။ မှတ်မိရန် အလွယ်ဆံုး​ မှတ်သား​နည်း​မှာ ယပင့်​ စာလံုး​နှင့်​ ရရစ် စာလံုး​ကိုယှဉ်ကာယှဉ်ကာ တွဲ၍ မှတ်သား​ြခင်း​ြဖစ်ပါသည်။ ' ြကင် ' နှင့်​ ' ကျင် ' ဆိုပါစို့​၊​ သနား​ြကင်နာသည်ကို ရရစ် ရမည်။ ' နာကျင်သည် ' ကို ယပင့်​ ရမည်ဟု ယှဉ်တွဲမှတ်သား​ပံုမျိုး​ြဖစ်ပါသည်။ ထို့​အတူ ကျူပင် - ​ေမွး​ြကူ ၊​ ကျူး​ေကျာ် - လွန်ြကူး​ ၊​ ​ေကျ​ေပျာက် - ​ေြကမွ ၊​ အစိပ်အကျဲ ြဖန့်​ြကဲ ၊​ ကျိုး​ပဲ - ြကိုး​စား​ ၊​ ထံုကျဉ် - ​ေရှာင်ြကဉ် ၊​ ကျွတ်ကျွတ်ဆူ - ြကွက်သတ္တဝါ ​ေချာက်ကမ်း​ပါး​ - ​ေြခာက်​ေသွ့​ ၊​ ကုတ်ြခစ် - ချစ်ခင် ၊​ များ​ြပား​ - ​ေြမာက်များ​ ၊​ များ​ြပား​ - များ​ေြမာင် စသည်ြဖင့်​ မှား​တတ်​ေသာ စာလံုး​များ​ကို ယှဉ်တွဲမှတ်သား​ြခင်း​မျိုး​ ြဖစ်ပါသည်။
ယပင့်​ - ရရစ် ြပဿနာသည် ​ေရှး​ကတည်း​က ြကံု​ေတွ့​ရ​ေသာ ြပဿနာြဖစ်ပါသည်။ ထို့​ေြကာင့်​ ​ေရှး​ြမန်မာ စာဆိုတို့​သည် ပျို့​၊​ ​ေမာ်ကွန်း​၊​ ဧချင်း​ စသည့်​ ကဗျာများ​တွင် ယပင့်​ နှင့်​ ရရစ် ကို နှစ်ခုခွဲြခား​သိနိုင်ရန် ကာရန်ယူ၍ ​ေရး​ဖွဲ့​ြပြက​ေလ့​ ရှိြကပါသည်။ ပျား​ပိုး​ရွြခ ၊​ မီး​မှာချသို့​ ၊​ ' ြကာ​ေနြပက်သို့​ ၊​ ​ေပျာက်​ေပျာက်လွယ်စွာ '၊​ ရွာ​ေြမာင်း​ဝန်း​ကျင် ၊​ လာ​ေရာက်ချင်​ေသာ် ၊​ ချင်ြကည်လွန်ြခင်း​ ' စသည်တို့​ြဖစ်ပါသည်။ ဤသို့​ ယပင်း​ နှင့်​ ရရစ်ကို ခွဲြခား​ြပထား​သည့်​ ထိုအဖွဲ့​မျိုး​ကို ' ခွဲထား​ ' ဟု​ေခါ်ပါသည်။ ​ေရှး​ကဗျာ စာဆိုတို့​သည် ကဗျာထဲတွင် ခွဲထား​များ​ ထည့်​သွင်း​ေရး​ဖွဲ့​ြခင်း​ြဖင့်​ စာလံုး​ေပါင်း​သတ်ပံု မှန်ကန်​ေအာင် ထိန်း​သိမ်း​ေပး​သည့်​ တာဝန်ကို တစ်ဖက်တစ်လမ်း​က ထမ်း​ေဆာင်ြခင်း​ြဖစ်ပါသည်။

​ေတွ့​ေနြမင်​ေနကျ စာလံုး​ကို မျက်စိထဲမှာ စွဲ​ေနသည့်​အတွက် ​ေတွ့​ေနြမင်​ေနကျမဟုတ်သည့်​ စာလံုး​ကိုလည်း​ ထိုအတိုင်း​ြဖစ်ရမည်ဟု အမှတ်မှား​ေနြခင်း​မျိုး​ ရှိတတ်ပါသည်။ ' များ​ြပား​ ' ကို ယပင့်​ နှင့်​ ​ေတွ့​ရသည့်​အတွက် ' ​ေြမာက်ြမား​ အ​ေြမာက်အများ​ ၊​ ြမား​ေြမာင် ' တို့​ကိုလည်း​ ယပင့်​နှင့်​ ​ေရး​ရသည်ဟု အမှတ်မှား​တတ်ြခင်း​မှာ ထင်ရှား​ေသာ သာဓက ြဖစ်ပါသည်။ ဤစာလံုး​ေပါင်း​မျိုး​ကို သတိထား​ရန် လိုအပ်ပါသည်။ ' ကျင် - ြကင် - ကျဉ် - ြကဉ် ' ကဲ့​သို့​ အသံတူစာလံုး​ေလး​လံုး​ ရှိ​ေသာ စာလံုး​မျိုး​တို့​ကိုလည်း​ ယှဉ်တွဲြပီး​ ခွဲြခား​မှတ်သား​လျှင် ​ေနာက်ထပ်မှား​နိုင်စရာ မရှိပါ။ မှား​တတ်​ေသာ စာလံုး​ေပါင်း​သတ်ပံု အတွဲတစ်ခုမှာ တ - သတ် နှင့်​ ပ - သတ် ြဖစ်ပါသည်။ အချို့​က ထိုစာလံုး​ နှစ်လံုး​သည် ဆန့်​ကျင်ဘက် အဓိပ္ပါယ်ရှိသည်ဟု မှတ်ယူြကပါသည်။ ' ဓတ် ' နှင့်​ ' ခပ် ' ဆိုပါစို့​။ တ - သတ် သည် အြပင်သို့​ ထုတ်သည့်​သ​ေဘာ၊​ ပ - သတ် သည် အတွင်း​သို့​ သွင်း​သည့်​သ​ေဘာဟု ဆိုြကပါသည်။ ' ​ေြခနှင့်​ ခတ်သည်၊​ ဟင်း​အိုး​ထဲ ဆား​ခတ်သည် ' ဟူ​ေသာ အသံုး​များ​တွင် ' ခတ် ' သည် မိမိကိုယ်မှ အြပင်သို့​ ထုတ်ပစ်လိုက်သည့်​ သ​ေဘာြဖစ်​ေြကာင်း​၊​ ဟင်း​အိုး​ထဲမှ ဟင်း​ကို ခတ်သည်၊​ ​ေရထဲမှာ ကူး​ခပ်သည် ' ဟူ​ေသာအသံုး​များ​တွင် ' ခပ် ' သည် မိမိကိုယ်ဘက်သို့​ သွင်း​ယူသည့်​ သ​ေဘာြဖစ်​ေြကာင်း​ သာဓက ​ေဆာင်ြကပါသည်။ ' ထုတ် ' နှင့်​ ' ထုပ် ' တွင် ထိုသ​ေဘာ ပို၍ထင်ရှား​ပါသည်။ ထုတ်သည် အြပင်သို့​ ထုတ်ထား​သည့်​သ​ေဘာ ြဖစ်ပါသည်။ ထုပ်သည် အတွင်း​သွင်း​ြပီး​ ထုတ်ထား​သည် သ​ေဘာြဖစ်ပါသည်။ သစ်ငုတ်နှင့်​ ​ေရငုပ်တွင်လည်း​ အြပင်နှင့်​အတွင်း​ ဆန့်​ကျင်ဘက်ြဖစ်ပါသည်။ ' အစိပ်အကျဲ ' တွင် ' စိပ် ' သည် နီး​ကပ်သည့်​ သ​ေဘာြဖစ်ြပီး​ ' အစိတ်အပိုင်း​ ' တွင် ' စိတ် ' သည် ခွဲစိပ်ပစ်လိုက်သည့်​သ​ေဘာ၊​ တစ်ခုနှင့်​တစ်ခု ​ေဝး​ကွာသွား​သည့်​ သ​ေဘာြဖစ်၍ ဆန့်​ကျင်ဘက်ြဖစ်​ေြကာင်း​လည်း​ ဆိုပါသည်။ ြပထား​ေသာ သာဓကများ​တွင် ထိုသ​ေဘာထင်ရှား​ေသာ်လည်း​ စာလံုး​တိုင်း​ ထိုသ​ေဘာမှတ်ယူဖို့​ မလွယ်ပါ။ ' သတ် ' နှင့်​ ' သပ် ' ဆိုပါစို့​၊​ ဆန့်​ကျင်ဘက် သ​ေဘာကို မည်သို့​ြပမည်နည်း​။ မလွယ်ပါ။ ' သတ်ြဖတ်သည် ' ကို တ - သတ် ' သတ် ' ရမည်။ ပွတ်သပ်သည်ကို ပ - သတ် ' သပ် ' ရမည်ဟု ယှဉ်တွဲမှတ်သား​ရန်သာ ရှိပါသည်။ ' ခဲယဉ်း​ ကတ် သတ် - ကပ်ရပ်​ေနထိုင် ' ၊​ ' ကုတ်ဖဲ့​ - ကုတ်တွယ် ' စသည်ြဖင့်​ မှား​တတ်​ေသာ စာလံုး​များ​ကို ယှဉ်တွဲမှတ်သား​နိုင်ပါသည်။

န သတ် - မ သတ် အတွဲနှင့်​ ပတ်သက်၍ မှတ်သား​ဖွယ်တစ်ခုရှိပါသည်။ အင်း​ဝ​ေခတ် စာဆိုရှင်မဟာရဋ္ဌသာရသည် ကိုး​ခန်း​ပျို့​တွင် ' သံြမတ်သာအိန့်​ ၊​ ဤသို့​မိန့်​၏။ ​ေကျာ်ထန့်​ - အံ့​ဖွယ် ' ဟူ၍ ' အိန့်​ - မိန့်​ - ထိန့်​ ' ဟူ​ေသာ စာလံုး​သံုး​လံုး​ကို ကာရန်ယူ​ေရး​ဖွဲ့​ထား​ပါသည်။ မှတ်သား​ဖွယ်အချက်ကား​ ြမန်မာစာ​ေရး​ထံုး​တွင် ' လံုး​ြကီး​တင်၊​ န - သတ်၊​ ​ေအာက်ြမစ် ' စာလံုး​ဟူ၍ ထိုစာလံုး​သံုး​လံုး​သာရှိြခင်း​ ြဖစ်ပါသည်။ သံုး​လံုး​တည်း​ရှိသည့်​ ထိုစာလံုး​များ​ကို တစ်​ေနရာတည်း​တွင်ပါ​ေအာင်၊​ အဓိပ္ပါယ်လည်း​ ဆီ​ေလျာ်​ေအာင် ကာရန်ယူ၍ ​ေရး​ဖွဲ့​နိုင်​ေသာ ရှင်မဟာရဋ္ဌသာရ စွမ်း​ရည်ကို ပညာရှင်တို့​ ချီး​ကျူး​ေလး​စား​ ြကပါသည်။ အိန့်​ (သာယာ​ေကာင်း​မွန်သည်)။ မိန့်​ (မိန့်​ြကား​ေြပာဆိုသည်)။ ထိန့်​ (​ေကျာ်ြကား​သည်) ဟူ​ေသာ စာလံုး​သံုး​လံုး​ မှလွဲလျှင် ထိုအသံမျိုး​ထွက်​ေသာ ကျန်စာလံုး​များ​ကို ' လံုး​ြကီး​တင် ၊​ မ - သတ် ၊​ ​ေအာက်ြမစ် ' နှင့်​ ​ေရး​ရန်ြဖစ်ပါသည်။ တသိမ့်​သိမ့်​၊​ တစိမ့်​စိမ့်​၊​ တဖိမ့်​ဖိမ့်​ စ​ေသာစာလံုး​များ​မှာ အစ ' နိမ့်​ ၊​ ပိမ့်​ ၊​ လိမ့်​ ' စသည့်​ စာလံုး​များ​ကို မ - သတ်ြဖင့်​ေရး​ရန် ြဖစ်ပါသည်။
' ထိမ်း​သိမ်း​ ' ကဲ့​သို့​ တစ်လံုး​က န - သတ် ၊​ တစ်လံုး​က မ - သတ် တွဲ​ေန​ေသာ စာလံုး​မျိုး​ကိုလည်း​ ဂရုြပုမှတ်သား​ရန် ြဖစ်ပါသည်။ ' ထိန်း​သိန်း​ ' ၊​ ' ထိမ်း​သိမ်း​ ' ဟူ၍ မှား​ယွင်း​ေရး​မိတတ်ပါသည်။
' ြကိုး​ပမ်း​ ၊​ လံုး​ပန်း​ ၊​ ပင်ပန်း​ ' ဟူ​ေသာ စာလံုး​များ​ကိုလည်း​ ယှဉ်တွဲ မှတ်သား​သင့်​ပါသည်။ အား​ထုတ်သည် အဓိပ္ပါယ်ချင်း​ အတူတူ ' ြကိုး​ပမ်း​ ' ကို မ - သတ်နှင့်​ေရး​ရြပီး​ ' လံုး​ပန်း​ ' ကျ​ေတာ့​ န - သတ် နှင့်​ေရး​ရြခင်း​ကို သတိြပုဖွယ် ြဖစ်ပါသည်။

ယပင့်​ - ရရစ် ၊​ တ - သတ် ၊​ ပ - သတ် စသည်ြဖင့်​ ယှဉ်တွဲြပြခင်း​မှာ မှတ်ရလွယ်​ေအာင်၊​ သိသာထင်ရှား​ေအာင်ြပြခင်း​ ြဖစ်ပါသည်။ သို့​ေသာ် စာလံုး​တိုင်း​ ထိုသို့​နှစ်လံုး​တွဲ မရှိသည်ကိုလည်း​ ဂရုြပုသင့်​ပါသည်။ ' ​ေဈး​နှုန်း​ ' ဆိုပါစို့​။ ' နှုန်း​ ' ကို န-သတ် ​ေရး​ရသည်။ သို့​ေသာ် ' နှံုး​ ' ဟူ​ေသာ ​ေရး​ထံုး​မရှိပါ။ (​ေသး​ေသး​တင်သည် မ-သတ်၏ အတို​ေကာက်ြဖစ်ပါသည်။) ထိုအချက်ကို သတိထား​မိလျှင် ' နှုန်း​ ' မှန်သမျှ န-သတ် နှင့်​ချည်း​ ​ေရး​ရမည်ြဖစ်​ေြကာင်း​ စွဲစွဲြမဲြမဲ မှတ်မိသွား​နိုင်ပါသည်။ ထို့​အတူ ' ပျပ်ဝပ် ' ၊​ ' ပျှမ်း​မျှ ' ဟူ​ေသာ ယပင့်​ စာလံုး​များ​ရှိ​ေသာ်လည်း​ အလား​တူ ' ြပပ် ၊​ ြပမ်း​ ' ဟူ​ေသာ ရရစ်စာလံုး​များ​မရှိပါ။ သတိထား​ြပီး​ ​ေလ့​လာလျှင် ကွဲကွဲြပား​ြပား​ သိနိုင်ပါသည်။

အချက်တစ်ချက် တင်ြပလိုပါသည်။ စာလံုး​ေပါင်း​သတ်ပံု မှန်​ေအာင်​ေရး​နိုင်ြခင်း​သည် ြမန်မာစာ​ေရး​သား​မှုတွင် အနိမ့်​ဆံုး​လိုအပ်ချက် ြဖစ်ပါသည်။ စာလံုး​ေပါင်း​သတ်ပံုမှ မှန်​ေအာင်မ​ေရး​နိုင်လျှင် အြခား​အြခား​ေသာ လိုအပ်ချက်များ​နှင့်​ ြပည့်​စံုညီညွတ်​ေအာင်လုပ်ဖို့​မလွယ်ပါ။ ထို့​ေြကာင့်​ ​ေကျာင်း​သား​ဘဝတွင် စာလံုး​ေပါင်း​သတ်ပံုနှင့်​ ရင်း​နှီး​ကျွမ်း​ဝင်မှုရှိ​ေအာင် ​ေလ့​လာထား​ရန် လိုအပ်ပါသည်။ ထိုသို့​ေလ့​လာနိုင်ရန်အတွက် အ​ေထာက်အထား​ြပုနိုင်မည့်​ စာအုပ်စာတမ်း​များ​ကိုလည်း​ အနည်း​ဆံုး​ စာအုပန်အမည်မျှြဖစ်​ေစ သိ​ေအာင်အား​ထုတ်သင့်​သည်ဟု သ​ေဘာရပါသည်။