ငယ်ေပါင်းြကီးေဖာ် ြမန်မာစာ - ေမာင်ခင်မင်(ဓနုြဖှူ)

စာပိုဒ်ဖွဲ့​ရာတွင် စာပိုဒ်တစ်ပိုဒ်လံုး​၏ ဆိုလိုချက်ကို ထင်ထင်ရှား​ရှား​ ​ေဖာ်ြပ​ေန​ေသာ ဝါကျတစ်ခုပါ​ေလ့​ ရှိပါသည်။ ထိုဝါကျြဖင့်​ ​ေဖာ်ြပ​ေသာ ဆိုလိုချက်ကို ​ေပါ်လွင်ထင်ရှား​လာ​ေအာင် ကျန်ဝါကျများ​က အ​ေသး​စိတ် အချက်အလက်များ​ြဖင့်​ ဝိုင်း​ဝန်း​ေထာက်ကူ​ေလ့​ရှိြကပါသည်။ စာပိုဒ်တစ်ပိုဒ်လံုး​၏ ဆိုလိုချက်ကို ​ေဖာ်ြပသည့်​ ဝါကျသည် စာပိုဒ်ကို ဦး​ေဆာင်​ေနသည့်​ အတွက် ထိုဝါကျကို ' ဦး​ေဆာင်ဝါကျ ' ဟု​ေခါ်​ေလ့​ရှိပါသည်။ ဦး​ေဆာင်ဝါကျတွင် ပါ​ေသာ အဓိကအချက်ကို ကျန်ဝါကျများ​က ပံု​ေပါ်လာရြခင်း​ ြဖစ်ပါသည်။ သာဓက ​ေဆာင်ပါမည်။

ဦး​လတ်သည် ၁၉၁၂ ခုနှစ်မှ ၁၉၂၀ ြပည့်​နှစ်အထိ ၇ နှစ်အတွင်း​တွင် ကာလ​ေပါ် ဝတ္ထု​ေလး​ပုဒ် ​ေရး​ခဲ့​သည်။ ​ေရှး​ဦး​စွာ စံပယ်ပင်ဝတ္ထုကို ​ေရး​သည်။ ထို့​ေနာက် ​ေရွှြပည်စိုး​၊​ ထို့​ေနာက် သံုး​ဘံု၊​ ထို့​ေနာက် တစ်နန်း​ေပျာ်ရင်​ေသွး​ေတာ် ကို​ေရး​သည်။ စံပယ်ပင်ကို ၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် ထုတ်​ေဝသည်။ ​ေရွှြပည်စိုး​ကို ၁၉၁၄ ခုနှစ်တွင် ထုတ်​ေဝသည်။ သံုး​ဘံုကို အစိုး​ရထုတ် တိုင်း​ကျိုး​ သတင်း​စာ၌ ၁၉၁၄ ခုနှစ်မှစ၍ အပတ်စဉ် ထည့်​သွင်း​ခဲ့​သည်။ စာတစ်အုပ်အြဖစ် ပံုနှိပ်ထုတ်​ေဝြခင်း​ မြပုခဲ့​ေချ။ တစ်နန်း​ေပျာ် ရင်​ေသွး​ေတာ် ကို ြပည်ြမို့​ထုတ် ​ေပျာ်​ေတာ်ဆက် မဂ္ဂဇင်း​တွင် ၁၉၂၀ ြပည့်​ နှစ်ဦး​ေလာက်ကစ၍ အပတ်စဉ် ထည့်​သွင်း​ခဲ့​သည်။ ထိုဝတ္ထုကို ​ေရး​စဉ်တွင် ဦး​လတ် အနိစ္စ​ေရာက်သည်။

ဤစာပိုဒ်၏ အဓိကဆိုလိုချက်သည် ဦး​လတ် ​ေရး​ခဲ့​ေသာ ဝတ္ထုများ​အ​ေြကာင်း​ပင် ြဖစ်သည်။
ထိုအ​ေြကာင်း​ကို ြခံု၍​ေဖာ်ြပ​ေသာ ပထမဆံုး​ဝါကျသည် စာပိုဒ်၏ ဦး​ေဆာင်ဝါကျြဖစ်သည်။ ဦး​ေဆာင်ဝါကျတွင် ​ေဖာ်ြပ​ေသာ အဓိကအချက်ကို ​ေနာက်က ဝါကျနှစ်ခုြဖင့်​ အ​ေသး​စိတ် ရှင်း​လင်း​ေဖာ်ြပကာ အဓိကအချက်ကို ထင်ရှား​ေစသည်။ (​ေနာက်ဆံုး​ ဝါကျမှာမူ ​ေရှ့​က​ေြပာခဲ့​ေသာ အချက်များ​ကို နိဂံုး​ချုပ်လိုက်​ေသာ ဝါကျြဖစ်သည့်​အတွက် ထိုဝါကျကို ' နိဂံုး​ဝါကျ ' ဟု ​ေခါ်​ေလ့​ရှိပါသည်။ နိဂံုး​ဝါကျ အ​ေြကာင်း​ သီး​သန့်​ ​ေဆွး​ေနွး​ပါဦး​မည်) ​ေအာက်ပါစာပိုဒ်ကို ြကည့်​ပါဦး​။

ယ​ေန့​ပညာရပ်ကို အြကမ်း​အား​ြဖင့်​ အနုပညာနှင့်​ သိပ္ပံပညာ ဟူ၍ ခွဲြခား​ြကသည်။ အနုပညာသည် စိတ်ကူး​ပညာ ြဖစ်၍ ဝတ္ထု ၊​ ကဗျာ ၊​ ဂီတ ၊​ ပန်း​ချီ ၊​ ပန်း​ပု ၊​ သဘင် စ​ေသာ တီထွင်ဆန်း​သစ်သည့်​ ပညာရမ်များ​ ပါဝင်လာသည်။ သိပ္ပံပညာ သည်ကား​ လက်​ေတွ့​ စူး​စမ်း​ေတွ့​ရှိချက်များ​ ဖွဲ့​စည်း​၍ ြဖစ်​ေပါ်လာ​ေသာ ပညာရပ်ြဖစ်သည်။ ဓာတု​ေဗဒ ၊​ ရူပ​ေဗဒ ၊​ သခင်္ျာ ၊​ ဘူမိ​ေဗဒ ၊​ ဇီဝ​ေဗဒ ၊​ စက်မှုအတတ် စသည်ြဖင့်​ များ​ေြမာင်လှ​ေပသည်။ အနုပညာနှင့်​ သိပ္ပံပညာသည် ​ေလ့​လာမှုကို အ​ေြခခံ​ေပသည်။ သို့​ေသာ် အနုပညာနှင့်​ သိပ္ပံပညာ ဆက်စပ်ြခင်း​များ​လည်း​ ရှိ​ေပသည်။
အနုပညာနှင့်​ သိပ္ပံပညာဟူ​ေသာ ပညာရပ်နှစ်မျိုး​၏ အ​ေြကာင်း​ကို အဓိက​ေဖာ်ြပ​ေသာ ဤစာပိုဒ်တွင် ပထမဝါကျသည် ဦး​ေဆာင်ဝါကျြဖစ်သည်။ ကျန်ဝါကျသည် ဦး​ေဆာင်ဝါကျ၌ ​ေဖာ်ြပ​ေသာအချက်ကို အ​ေသး​စိတ်ရှင်း​လင်း​ြပထား​သည်။ (​ေနာက်ဆံုး​ ဝါကျမှာမူ စာပိုဒ်ကို အဆံုး​သတ်နိဂံုး​ချုပ်ရံုမက ' အနုပညာ နှင့်​ သိပ္ပံပညာ ဆက်စပ်မှု ' ဟူ​ေသာအချက်ကို ​ေနာက်အပိုဒ်တွင် ​ေဖာ်ြပရန် အရှိန်ယူ လမ်း​ခင်း​ေပး​ရာလည်း​ ​ေရာက်ပါသည်။ ဤစာပိုဒ်ကို ​ေနာက်လာမည့်​ စာပိုဒ်နှင့်​ ဆက်စပ်​ေပး​သည့်​ ဝါကျ ြဖစ်ပါသည်။)
​ေကျာင်း​သား​များ​ စကား​ေြပအ​ေရး​အသား​ ​ေလ့​ကျင့်​ရာတွင် စနစ်တကျ စာပိုဒ်ဖွဲ့​တတ်​ေစရန်အတွက် ဝါကျတစ်ခု ​ေပး​ထား​ြပီး​ ထိုဝါကျကို ဦး​ေဆာင်ဝါကျအြဖစ် အသံုး​ြပုြပီး​ စာပိုဒ်ဖွဲ့​ခိုင်း​ြခင်း​ြဖင့်​ ​ေလ့​ကျင့်​ေပး​နိုင်ပါသည်။ ' ဆရာလှသည် စာသင် ​ေကာင်း​ေသာ ြမန်မာစာဆရာတစ်ဦး​ ြဖစ်သည် ' ဟူ​ေသာ ဝါကျကို ဦး​ေဆာင်ဝါကျအြဖစ် အသံုး​ြပုြပီး​ စာပိုဒ်ဖွဲ့​မည် ဆိုပါစို့​။

ဆရာလှသည် စာသင်​ေကာင်း​ေသာ ြမန်မာစာဆရာတစ်ဦး​ ြဖစ်သည်။ ဆရာသည် ကဗျာသင်ရာတွင် ကဗျာစာဆို၏ ဘဝြဖစ်ရပ်ကို ကဗျာနှင့်​ ဆက်စပ်ြပကာ နိဒါန်း​ချီသည်။ ထို့​ေနာက် ကဗျာကို ဋ္ဌာန်ကရိုဏ်း​ကျစွာ ရွတ်ဖတ်ြပသည်။ ထို့​ေနာက် ကဗျာ့​အဓိပ္ပါယ်ကို အ​ေသး​စိတ်ရှင်း​ပသည်။ အဘယ့်​ေြကာင့်​ ကဗျာ​ေကာင်း​တစ်ပုဒ် ြဖစ်ရ​ေြကာင်း​လည်း​ အကျိုး​အ​ေြကာင်း​ ဆက်စပ်ရှင်း​လင်း​ြပသည်။ ကျွန်​ေတာ်တို့​၏ ရင်ထဲတာင် စွဲြငိသွား​ေစနိုင်​ေလာက်သည့်​ အဖွဲ့​အနွဲ့​ေကာင်း​များ​ကိုလည်း​ ​ေဖာ်ထုတ်ြပသည်။ ဆရာ စကား​ေြပသင်ြပီဆိုလျှင် ထိုနည်း​တူ စိတ်ဝင်စား​ဖွယ် ​ေကာင်း​သည်ပင်ြဖစ်သည်။ စကား​ေြပ အ​ေရး​အသား​ ​ေကာင်း​ပံုများ​ကို ကျွန်​ေတာ်တို့​ ြမင်သာ​ေအာင် ​ေထာက်ြပသည်။ ဆရာသည် အသံဩဇာနှင့်​လည်း​ ြပည့်​စံုသည်။ အာဝဇ္ဇန်း​လည်း​ ​ေကာင်း​သည်။ စာ​ေပလည်း​ နှံ့​စပ်သည်။ ထို့​ေြကာင့်​ ကျွန်​ေတာ်တို့​၏ စိတ်သည် ဆရာ့​သင်ြပမှု​ေနာက်သို့​ လိုက်ပါ နစ်​ေမျာသွား​သည်အထိ စိတ်ဝင်စား​ြကြမဲ ြဖစ်ပါသည်။
​ေကျာင်း​သား​က ဤပံု ဤနည်း​အတိုင်း​ ဆရာအသင်အြပ အ​ေကာင်း​ပံုကို အ​ေသး​စိတ်ရှင်း​လင်း​ကာ စာပိုဒ်ဖွဲ့​နိုင်ပါသည်။ ကိုယ်စိတ်ကူး​ရသလို ​ေရး​မည်ြဖစ်သည့်​အတွက် တစ်​ေယာက်နှင့်​တစ်​ေယာက် အ​ေသး​စိတ် အချက်အလက်ချင်း​ ကွာြခား​မည်ပင်ြဖစ်သည်။ သို့​ေသာ် ' ဆရာလှ၏ အသင်ြပ​ေကာင်း​ပံု ' ဟူ​ေသာ အဓိကဆိုလိုချက်သို့​မူ ​ေရာက်မည်ချည်း​ပင်။
ယခုြပခဲ့​ေသာ သာဓကများ​တွင် ဦး​ေဆာင်ဝါကျသည် စာပိုဒ်၏ ပထမဆံုး​ဝါကျချည်း​ ြဖစ်​ေနပါသည်။ ဦး​ေဆာင်ဝါကျသည် စာပိုဒ်၏ ​ေနာက်ဆံုး​ဝါကျလည်း​ ြဖစ်နိုင်ပါသည်။
ကျွန်​ေတာ်တို့​အိမ်သည် ရွာထိပ်က ​ေတာင်ကုန်း​က​ေလး​ေပါ်တွင် ရှိသည်။ ​ေြမွလိမ်​ေြမွ​ေကာက် ​ေဖာက်ထား​ေသာ လမ်း​က​ေလး​အတိုင်း​ တက်လာလျှင် ကျွန်​ေတာ်တို့​အိမ်သို့​ ​ေရာက်မည်ြဖစ်သည်။ အိမ်ပတ်ဝန်း​ကျင်တွင် အလှစိုက်ထား​ေသာ ပန်း​မျိုး​စံုတို့​သည် ​ေဝ​ေဝဆာဆာ ပွင့်​လျက်ရှိသည်။ သာသာက​ေလး​ တိုက်ခတ်လျက်ရှိ​ေသာ ​ေလြပည်​ေလညင်း​၏ အထိအ​ေတွ့​ နှင့်​အတူ ​ေလထဲတွင်ပါလာ​ေသာ ပန်း​ရနံ့​များ​ကို ရှူရှိုက်ရသည်မှာ စိတ်ြကည်လင် လန်း​ဆန်း​ဖွယ် ြဖစ်သည်။ လမ်း​က​ေလး​ အတိုင်း​ တြဖည်း​ြဖည်း​တက်လာြပီး​ လှမ်း​ြကည်လိုက်မည်ဆိုလျှင် အြပာနု​ေရာင် ​ေဆး​သုတ်ထား​ေသာ အိမ်က​ေလး​ကို ​ေတွ့​ြမင်ရမည် ြဖစ်သည်။ ကျွန်​ေတာ်တို့​ အိမ်က​ေလး​ကား​ သာယာ​ေအး​ချမ်း​လှ​ေသာ အိမ်​ေဂဟာက​ေလး​ ြဖစ်ပါသည်။

ဤစာပိုဒ်တွင် ​ေနာက်ဆံုး​ဝါကျသည် ဦး​ေဆာင်ဝါကျ ြဖစ်ပါသည်။ အိမ်က​ေလး​ သာယာ​ေအး​ချမ်း​ပံုဟူ​ေသာ အဓိက ဆိုလိုချက်ကို ​ေဖာ်ြပ​ေသာ​ေြကာင့်​ြဖစ်သည်။ ​ေရှ့​ဝါကျများ​မှာ ထိုအဓိက ဆိုလိုချက်ကို အ​ေသး​စိတ်ပံု​ေဖာ်​ေသာ ဝါကျများ​ ြဖစ်ပါသည်။
ဦး​ေဆာင်ဝါကျသည် စာပိုဒ်၏ အထိန်း​အကွပ်သဖွယ် ြဖစ်သည့်​အတွက် ဦး​ေဆာင်ဝါကျကို မူတည်ြပီး​ စာပိုဒ်ဖွဲ့​လျှင် ပို၍ ြမင်သာပါသည်။ စနစ်လည်း​ကျပါသည်။

သို့​ေသာ် စာပိုဒ်တိုင်း​ ဦး​ေဆာင်ဝါကျပါရမည်ဟု ပံု​ေသမမှတ်ယူနိုင်ပါ။ များ​ေသာအား​ြဖင့်​ ဦး​ေဆာင်ဝါကျ ပါသည်ကား​ မှန်ပါ၏။ သို့​ေသာ် စာပိုဒ်၏ ဆိုလိုချက်ကို ဝါကျအား​လံုး​က တစ်​ေြပး​ညီ ဝိုင်း​ဝန်း​ေထာက်ကူသည့်​ အခါတွင်မူ ဦး​ေဆာင်ဝါကျမပါဘဲ ​ေနတတ်ပါသည်။ ြကည့်​ပါ။
လူငယ်သည် တက်ြကွ၏။ ရွှင်လန်း​၏။ အများ​အကျိုး​ ​ေဆာင်ရွက်လိုစိတ် ထက်သန်၏။ စွန့်​စာချင်တတ်၏။ စူး​စမ်း​ ရှာ​ေဖွရန် စိတ်ဝင်စား​၏။ အစုအ​ေဝး​ အသင်း​အဖွဲ့​နှင့်​ ​ေဆာင်ရွက်ရြခင်း​ကို နှစ်သက်၏။ အမှန်တရား​ကို ြမတ်နိုး​၏။ စိတ်ကူး​လည်း​ ယဉ်တတ်၏။

ဤစာပိုဒ်တွင် လူငယ်၏ သ​ေဘာသဘာဝကို အဓိက ​ေဖာ်ြပထား​သည်။ ထိုအဓိက ဆိုလိုချက်ထင်ရှား​ေအာင် ဝါကျ အသီး​သီး​က ဝိုင်း​ဝန်း​ေထာက်ကူ​ေပး​သည်။ လူငယ်၏သဘာဝကို ​ေဖာ်ြပ​ေသာ အချက်တစ်ချက်စီကို ဝါကျတစ်ခုစီြဖင့်​ ​ေဖာ်ြပသည်။ ဝါကျအား​လံုး​ တန်း​တူရည်တူ သ​ေဘာ​ေဆာင်သည်။ ထို့​ေြကာင့်​ ဦး​ေဆာင်ဝါကျဟူ၍ သီး​သီး​သန့်​သန့်​ မပါဝင်​ေြကာင်း​ ​ေတွ့​နိုင်ပါသည်။

ဦး​ေဆာင်ဝါကျသည် စာပိုဒ်၏ အစတွင်ရှိနိုင်​ေြကာင်း​လည်း​ ​ေဖာ်ြပခဲ့​ြပီး​ပါြပီ။ အဆံုး​တွင်ရှိနိုင်​ေြကာင်း​လည်း​ ​ေဖာ်ြပခဲ့​ြပီး​ပါြပီ။ သို့​ြဖစ်လျှင် စာပိုဒ်၏ အလယ်တွင်​ေကာ ဦး​ေဆာင်ဝါကျ မရှိနိုင်ဘူး​လား​ဟု ​ေမး​စရာရှိပါသည်။ အလယ်မှာ ထား​လျှင်လည်း​ ရပါလိမ့်​မည်။ သို့​ေသာ် ​ေရှ့​ဆံုး​ ၊​ ​ေနာက်ဆံုး​ေလာက် မထင်ရှား​ပါ။ အဓိကဆိုလိုချက်ကို အရင်ဆံုး​ေြပာချင်လျှင် ဦး​ေဆာင်ဝါကျက ​ေရှ့​ဆံုး​မှာ ရှိပါလိမ့်​မည်။ အဓိကဆိုလိုချက်ကို ​ေနာက်ဆံုး​ေြပာချင်လျှင် ဦး​ေဆာင်ဝါကျက ​ေနာက်ဆံုး​မှာ ရှိပါလိမ့်​မည်။ ဤနှစ်​ေနရာသည် ဦး​ေဆာင်ဝါကျ ထား​ေလ့​ရှိသည့်​ ​ေနရာများ​ြဖစ်ပါသည်။
အချုပ်အား​ြဖင့်​ ဦး​ေဆာင်ဝါကျသည် စာပိုဒ်၏ ဆိုလိုချက်ကို ​ေဖာ်ြပ​ေသာ ဝါကျြဖစ်​ေြကာင်း​ ဤဝါကျများ​သည် ဦး​ေဆာင်ဝါကျတွင် ပါဝင်သည့်​ အချက်ကို အကျယ်ချဲ့​၍ ရှင်း​လင်း​ေသာ ဝါကျများ​ြဖစ်​ေြကာင်း​ မှတ်သား​ရန်ြဖစ်ပါသည်။

​ေကျာင်း​သား​များ​သည် အတန်း​တွင်း​ ​ေလ့​ကျင့်​ခန်း​များ​ကစ၍ စာ​ေမး​ပွဲ​ေြဖသည့်​ ကိစ္စအထိ စကား​ေြပ​ေရး​သား​ရသည့်​ အလုပ်ကို လုပ်​ေနမည်သာ ြဖစ်ပါသည်။ ထိုသို့​ေရး​သား​ရာတွင် မိမိ​ေဖာ်ြပလို​ေသာ အချက်များ​ကို တစ်ချက်ြပီး​တစ်ချက် စနစ်တကျ ​ေရး​သား​ေဖာ်ြပနိုင်ရန် လိုအပ်ပါလိမ့်​မည်။ ဤလိုအပ်ချက်များ​တွင် စနစ်တကျ စာပိုဒ်ဖွဲ့​တတ်ြခင်း​သည်လည်း​ ကဏ္ဍတစ်ခုအ​ေနနှင့်​ ပါဝင်လျှက်ရှိပါသည်။