ငယ်ေပါင်းြကီးေဖာ် ြမန်မာစာ - ေမာင်ခင်မင်(ဓနုြဖှူ)

​ေကျာင်း​သား​များ​ ြမန်မာစာ​ေရး​သား​ရာတွင် ဂရုြပုသင့်​သည့်​ ' ​ေဆာင်စရာ ​ေရှာင်စရာများ​ ' ကို ​ေဖာ်ြပလို​ေသာ ရည်ရွယ်ချက်ြဖင့်​ ဤ​ေဆာင်း​ပါး​ကို ​ေရး​သား​ေနြခင်း​ ြဖစ်ပါသည်။ ယခင်​ေဆာင်း​ပါး​များ​တွင် စာလံုး​ေပါင်း​သတ်ပံုကိစ္စကို ​ေဆွး​ေနွး​ြပီး​ပါြပီ။ ယခု စကား​အသံုး​အနှုန်း​ကိစ္စကို ဆက်လက်​ေဆွး​ေနွး​ပါဦး​မည်။
စကား​သံုး​နှုန်း​ရာတွင် ' မှား​ေနကျ စကား​အသံုး​အနှုန်း​များ​ ' ဟု ဆိုရ​ေလာက်​ေအာင် ​ေခတ်အဆက်ဆက် အမှား​များ​ သံုး​ေနြက​ေသာ စကား​များ​ရှိပါသည်။ ထိုအသံုး​အနှုန်း​များ​ မှား​ယွင်း​ေန​ေြကာင်း​ အမှန်မှာ မည်သို့​ြဖစ်​ေြကာင်း​ အကျိုး​သင့်​ အ​ေြကာင်း​သင့်​ေထာက်ြပ ​ေဆွး​ေနွး​ချက်များ​လည်း​ အြကိမ်ြကိမ် ​ေပါ်ထွက်ခဲ့​ြပီး​ ြဖစ်ပါသည်။ ဘာ​ေြကာင့်​မှန်း​ေတာ့​ မသိပါ။ မှား​သံုး​မှုများ​က​ေတာ့​ အစဉ်အဆက် ရှိ​ေနဆဲပင်ြဖစ်ပါသည်။

ပထမဆံုး​တင်ြပလို​ေသာ စကား​အသံုး​အနှုန်း​မှာ ' သူမ ' ဆို​ေသာ အသံုး​အနှုန်း​ြဖစ်သည်။ တစ်စံုတစ်​ေယာက်ကို နာမ်စား​ြဖင့်​ ရည်ညွှန်း​သံုး​ရာတွင် ​ေယာကျာ်း​ကို ' သူ ' ၊​ မိန်း​မကို ' သူမ ' ဟု ခွဲသံုး​မှုမျိုး​ကို စာအုပ်စာတမ်း​များ​တွင် မြကာခဏ ​ေတွ့​ရပါသည်။ ဝတ္တုထဲတွင် မိန်း​က​ေလး​ တစ်​ေယာက်အ​ေြကာင်း​ကို ​ေရး​ဖွဲ့​ရာ၌ ' သူမ၏ အမည်မှာ လှလှ​ေချာ ြဖစ်သည်။ သူမသည် အမည်နှင့်​လိုက်​ေအာင် လှလည်း​ လှ၊​ ​ေချာလည်း​ ​ေချာသူ ြဖစ်သည် ' စသည့်​ေရး​ဖွဲ့​ပံုမျိုး​ကို ​ေတွ့​ရတတ်ပါသည်။ စင်စစ် ' သူမ ' သည် ြမန်မာသံုး​မဟုတ်ပါ။ ြမန်မာစကား​မှာ ' သူမ ' ဆို​ေသာအသံုး​အနှုန်း​မရှိပါ။ ြမန်မာစကား​မှာ ​ေယာကျာ်း​ကိုြဖစ်​ေစ၊​ မိန်း​မကိုြဖစ်​ေစ နာမ်စား​သံုး​လျှင် ' သူ ' ဟုသာ သံုး​ပါသည်။ ကျွန်​ေတာ်တို့​ တစ်​ေယာက်နှင့်​တစ်​ေယာက် စကား​ေြပာပံုကို သတိထား​ြကည့်​ပါ။ " ​ေဆွ​ေဆွ ​ေတာ့​ ' သူ့​ ' အ​ေမ​ေခါ်လို့​ ြပန်လိုက်သွား​ြပီ ၊​ လှလှက ဒီ​ေန့​ ' သူ ' ​ေနမ​ေကာင်း​လို့​ မလာ​ေတာ့​ဘူး​လို့​ ​ေြပာတယ် " ဟူ၍သာ ​ေြပာရိုး​ြဖစ်ပါသည်။ '' ​ေဆွ​ေဆွ​ေတာ့​ ' သူမ ' အ​ေမက​ေခါ်လို့​ ြပန်လိုက်သွား​ြပီ ၊​ လှလှ က ဒီ​ေန့​ ' သူမ ' ​ေနမ​ေကာင်း​လို့​ မလာ​ေတာ့​ဘူး​ ​ေြပာတယ် " ဟူ၍ ဘယ်သူ ​ေြပာပါသနည်း​။

စာထဲ​ေပထဲ ြပန်ြကည့်​လျှင်လည်း​ ​ေရှး​စာြဖစ်​ေစ၊​ ​ေခတ်စာြဖစ်​ေစ ​ေလး​စား​ေလာက်​ေသာ စာမှန်သမျှတွင် ' သူမ ' အသံုး​မရှိပါ။ သို့​ပါလျက် အဘယ့်​ေြကာင့်​ ' သူမ ' အသံုး​တွင်​ေနရပါသနည်း​။
' သူမ ' အသံုး​ေပါ်လာပံုမှာ အဂင်္လိပ်သဒ္ဒါကို ြမန်မာဘာသာြပန်ရာက စတင်ခဲ့​သည်ဟု သိရပါသည်။ ကိုလိုနီ​ေခတ်တွင် ထင်ရှား​ေသာ အဂင်္လိပ်သဒ္ဒါ စာအုပ်တစ်အုပ်ြဖစ်သည့်​ နက်စဖီး​ ( Nesfield ) ၏ သဒ္ဒါစာအုပ်ကို ပုဂ္ဂိုလ်ြကီး​တစ်ဦး​က ြမန်မာ ဘာသာ ြပန်ဆိုပါသည်။ ထိုသို့​ြပန်ဆိုရာတွင် Pronoun (နာမ်စား​) များ​ကို ဘာသာြပန်ရာ၌ He , She ဟူ​ေသာ နာမ်စား​နှစ်ခုကို ြမန်မာလို မည်သို့​ေဖာ်ြပမည်ဟူ​ေသာ ြပဿနာ​ေပါ်လာပါသည်။ ြမန်မာမှာ ထိုသို့​အသံုး​မကွဲပါ။ ​ေယာကျာ်း​ြဖစ်​ေစ၊​ မိန်း​မြဖစ်​ေစ ' သူ ' ဟုသာ သံုး​ရိုး​ြဖစ်သည်ကို ထိုပုဂ္ဂိုလ်ြကီး​ ​ေကာင်း​စွာသိပါသည်။ ထို့​ေြကာင့်​ He နှင့်​ She ကို ဘာသာြပန်ရာတွင် He ကို ' သူ ' She ကို ' သူမ ' ဟူ၍ ကွဲြပား​ေအာင် ခွဲြပလိုက်ပါသည်။ ' She ' ကို ြမန်မာလို ' သူ ' ပင်ြဖစ်သည်။ သို့​ေသာ် အမျိုး​သမီး​ကို ရည်ညွှန်း​သည်ဟူ​ေသာ အဓိပ္ပါယ်ြဖင့်​ ​ေနာက် (မ) ဟု ကွင်း​စကွင်း​ပိတ်နှင့်​ ြပလိုက်ြခင်း​ြဖစ်ပါသည်။ သို့​ေသာ် အများ​က ထိုအသံုး​အနှုန်း​ကို ' သူမ ' ဟုထင်မှား​က ' သူမ ' သံုး​ြကြခင်း​ြဖစ်​ေြကာင်း​ မှတ်သား​ရဖူး​ပါသည်။

ြမန်မာစကား​၏ သဘာဝနှင့်​လည်း​ မကိုက်ညီ၊​ ​ေရှး​ရိုး​ေရး​စဉ်လည်း​မရှိ၊​ ​ေြပာရိုး​ေြပာစဉ်လည်း​ မရှိ​ေသာ ' သူမ ' ကို မသံုး​သင့်​ေြကာင်း​ ပညာရှင်များ​က ​ေထာက်ြပခဲ့​ဖူး​ပါသည်။ သို့​ေသာ် သံုး​သူတို့​ကလည်း​ မှား​သံုး​ေနြကဆဲ ြဖစ်ပါသည်။ အချို့​က ' သူ ' ဟုသံုး​လျှင် ​ေယာကျာ်း​၊​ မိန်း​မ မကွဲမှာစိုး​၍ ခွဲသံုး​သင့်​သည်ဟု အ​ေြကာင်း​ြပပါ​ေသး​သည်။ စိုး​ရိမ်စရာမရှိပါ။ စကား​သံုး​နှုန်း​သည်ဆိုရာ၌ ​ေရှ့​ေနာက်စကား​ အဆက်အစပ်နှင့်​ သံုး​ြခင်း​ြဖစ်ပါသည်။ ​ေရှ့​ေနာက်ဆက်စပ်ြကည့်​လျှင် ကျား​မ ကွဲြပား​ပါလိမ့်​မည်။ ထို့​ေြကာင့်​ အသံုး​မှား​ြဖစ်​ေသာ ' သူမ ' ကို ​ေကျာင်း​သား​များ​ ​ေရှာင်ရန်လိုအပ်ပါသည်။
မှား​သံုး​ေလ့​ရှိ​ေသာ အသံုး​အနှုန်း​တစ်ခုမှာ ' စ​ေသာ ' နှင့်​အလား​တူစကား​များ​ ြဖစ်ပါသည်။ ' စတဲ့​၊​ အစရှိ​ေသာ၊​ စသည့်​၊​ အစရှိသည့်​ ' စသည်တို့​ ပါဝင်ပါသည်။ အမျိုး​အမည်များ​ကို ​ေဖာ်ြပရာ၌ အား​လံုး​အြပည့်​အစံုမ​ေြပာဘဲ ချန်ထား​လိုလျှင် ' စ​ေသာ ' ဟုသံုး​ြပီး​ ချန်ထား​နိုင်ပါသည်။ အြပည့်​အစံု​ေြပာလျှင်မူ ထိုစကား​များ​ မသံုး​ရပါ။ ' ဘုရား​ တရား​ သံဃာ ' ရတနာ ၃ ပါး​ အ​ေြကာင်း​ေြပာမည်ဆိုပါစို့​။ ၃ ပါး​စလံုး​ အြပည့်​အစံုမ​ေြပာဘဲ ' ဘုရား​ အစရှိ​ေသာ ရတနာ ၃ပါး​ ' ဟု​ေြပာနိုင်ပါသည်။ အြပည့်​အစံု ​ေြပာလျှင် ' ဘုရား​ တရား​ သံဃာ စ​ေသာရတနာသံုး​ပါး​ ' ဟု​ေြပာရပါမည်။ သို့​ေသာ်အချို့​က ' ဘုရား​ တရား​ သံဃာ စ​ေသာ ရတနာသံုး​ပါး​ ' ဟူ၍ မှား​တတ်ြကပါသည်။ အြပည့်​အစံုလည်း​ ​ေြပာပါလျှက် ' စ​ေသာ ' ထပ်ထည့်​လျှင် ရတနာ ၃ ပါး​မက ​ေနာက်ထပ်ရှိ​ေန​ေသး​သလိုလို အဓိပ္ပါယ်သက်​ေရာက်ပါလိမ့်​မည်။ ထို့​အတူ ​ေရှး​ေခတ်ြမန်မာစာ​ေပသမိုင်း​ကို ' ပုဂံ၊​ ပင်း​ယ၊​ ​ေခတ် ၆ ​ေခတ် ခွဲထား​သည် ' ဟုသံုး​လျှင် မှား​ပါသည်။ ​ေခတ် ၆ ​ေခတ် စလံုး​ အြပည့်​အစံုပါဝင်ြပီး​ ြဖစ်သည့်​အတွက် ' စသည် ' ထည့်​ဖို့​ မလိုပါ။ ' ပုဂံ ၊​ ပင်း​ယ စသည်ြဖင့်​ ​ေခတ် ၆ ​ေခတ် ခွဲထား​သည် ' ဟုသံုး​လျှင် လံု​ေလာက်ပါြပီ။ အြပည့်​အစံု​ေဖာ်ြပလျှင် ' ပုဂံ ၊​ ပင်း​ယ ၊​ အင်း​ဝ ၊​ ​ေတာင်ငူ ၊​ ​ေညာင်ရမ်း​ ၊​ ကုန်း​ေဘာင် ဟူ၍ ​ေခတ် ၆ ​ေခတ် ခွဲထား​သည် ' ဟုသံုး​နိုင်ပါသည်။ ​ေြပာြက​ေရး​ြကရာတွင် မှား​ေနကျ အသံုး​အနှုန်း​တစ်ခုြဖစ်၍ ဂရုြပုသင့်​ပါသည်။

​ေနာက်ထပ်တင်ြပလို​ေသာ အသံုး​အနှုန်း​တစ်ခုမှာ ' မှ ' နှင့်​ ' က ' ြဖစ်ပါသည်။ ကတ္တား​(ြပုလုပ်သူ) ြဖစ်​ေြကာင်း​ြပ​ေသာ ' က ' ​ေနရာတွင် ' မှ ' ကို မှား​သံုး​ေလ့​ရှိြကပါသည်။ ' ​ေကျာင်း​အုပ်ဆရာြကီး​မှ မိန့်​ခွန်း​ြမွက်ြကား​ပါ​ေတာ့​မည် ' ' ပါ​ေမာက္ခမှ ဆုချီး​ြမှင့်​ပါ​ေတာ့​မည် ' ဟူ​ေသာ အသံုး​အနှုန်း​မျိုး​ြဖစ်ပါသည်။ ' ​ေကျာင်း​အုပ်ဆရာြကီး​က ၊​ ပါ​ေမာက္ခက ' ဟုသံုး​မှ မှန်ပါလိမ့်​မည်။ ' မှ ' သည် ထွက်ခွာရာြပသည့်​ စကား​ြဖစ်ပါသည်။ ရန်ကုန်မှ မန္တ​ေလး​သို့​ သွား​မည်။ အိမ်မှ ထွက်လာသည် ဟူ၍ သံုး​ြကပါသည်။ ' က ' ​ေနရတွင် ' မှ ' ကိုသံုး​ေသာအခါ အချို့​ေနရာတွင် အဓိပ္ပါယ်ဆန့်​ကျင်ဘက် ြဖစ်သွား​တတ်ပါသည်။ ြကည့်​ပါ။
(၁) သမဝါယမအသင်း​က လူသံုး​ကုန်များ​ကို ဝယ်ယူသွား​သည်။
(၂) သမဝါယမအသင်း​မှ လူသံုး​ကုန်း​များ​ကို ဝယ်ယူသွား​သည်။

ဤဝါကျ (၂)ခုသည် အဓိပ္ပါယ် ​ေတာင်နှင့်​ေြမာက် ဆန့်​ကျင်ြခား​နား​ပါသည်။ ဝါကျ (၁)တွင် ြပုလုပ်သူကိုြပ​ေသာ ' က ' ကိုသံုး​သည့်​အတွက် သမဝါယမအသင်း​သည် လူသံုး​ကုန် ဝယ်ယူသည့်​ဌာနြဖစ်​ေြကာင်း​ သိရပါသည်။ ဝါကျ (၂)တွင်မူ ထွက်ခွာရာြပ​ေသာ ' မှ ' ကို သံုး​သည့်​အတွက် သမဝါယမအသင်း​သည် လူသံုး​ကုန်များ​ကို အြခား​သူများ​အား​ ​ေရာင်း​လိုက်သည့်​ ဌာနြဖစ်သွား​ပါသည်။ ထို့​ေြကာင့်​ ဤစကား​နှစ်လံုး​ကို သူ့​ေနရာနှင့်​သူ မှန်​ေအာင်သံုး​ရန် လိုအပ်ပါသည်။

အသံုး​မှား​ေလ့​ရှိ​ေသာ စကား​များ​ကို မှန်​ေအာင် ဂရုြပုသံုး​ြခင်း​သည်လည်း​ လိုအပ်ချက်တစ်ခု ြဖစ်ပါသည်။